“Quinten, die wou ik!!” Huh? Ik schrik op van mijn boek, kijk om me heen en zie onze zoon met zijn vriend, verwikkeld in een verhit gesprek over wie welke nerf mag en de te verdelen rollen in het nog te spelen spel. De temperatuur van de onderhandelingen loopt op en al gauw wordt het me te heet. Ik vraag: “Hulp nodig?”. Nou, dat is welkom. Met enige tegenzin maak ik me los van mijn warme plek, leg mijn boek aan de kant en loop naar de keuken.
Boos Beide heren zijn boos. Armen over elkaar, blik op ‘oneerlijk’, geen beweging te bespeuren. Tja, leren onderhandelen is een hele klus. Het begint met naar elkaar willen luisteren, maar zover zijn we hier nog niet. Eerst deze mannen maar eens uit hun ‘freeze’ krijgen en kijken of er ruimte is voor opbouwend overleg.
Ik begin: “Ok, ik zie dat jullie alle twee boos zijn, dat snap ik als je het gevoel hebt dat dingen oneerlijk gaan”. Erkenning van hun ‘toestand’, maakt dat de focus van beide jongens verandert en ze zich ondanks hun boze houding enigszins openen. “Jullie willen samen spelen, met de Nerf, toch?”, zeg ik, speurend naar hun motivatie. Twee knikkende hoofden. “Spelen wordt pas leuk als je allebei tevreden bent”, leg ik uit. “De kans hierop is een stuk groter als je luistert, in de eerste plaats naar wat je zelf wilt, maar daarna zeker ook naar wat de ander wil”. Deze bewustwording geeft zichtbaar perspectief op een oplossing; de lichaamstaal van de vrienden spreekt boekdelen. Armen zakken, boze blikken maken plaats voor zachtere gelaatstrekken, de harten gaan een stukje open. “Kúnnen jullie luisteren?”, vraag ik. Ja dat kunnen ze. “Ok, laat maar eens zien!”, moedig ik aan, waarop de jongens de onderhandelingen weer oppakken.
Ze oefenen zichtbaar met het nieuwe inzicht: ze luisteren naar zichzelf door hun zegje te doen, ze zijn stil, luisteren naar wat de ander zegt, reageren daarop. Het is een heen en weer, geven en ontvangen, tot het voor beiden goed voelt. En een paar minuten later zijn de onderhandelingen klaar. Twee enthousiastelingen vliegen met nieuwe energie de tuin in, klaar om weer heel wat goede en mooie daden te verrichten.
Booster voor contact In luisteren schuilt een enorme kracht, iemand een luisterend oor kunnen bieden is écht een kwaliteit! Maar wist je dat het ook gezond is? Als je luistert gaat namelijk je bloeddruk iets omlaag, waarmee je zelf ook in een meer ontspannen staat van zijn komt. Beter (leren) luisteren naar je kind, je geliefde, vriend(in), collega, buurvrouw etc., kan het contact een enorme boost geven. Probeer deze tips maar eens en laat je verrassen!
– Wees gewoon eens stil, leun achterover en laat de woorden van de ander tot je doordringen;
– Maak 1 op 1 tijd voor elkaar;
– Stel een vraag in plaats van je mening te geven;
– Speel met je kind, zonder het iets te willen leren;
– Houdt regelmatig een familiebijeenkomst;
“Thomas vraagt of je hem kunt helpen met ‘door het gat zwemmen’, zegt zijn moeder door de telefoon tegen me. “Zelf zegt hij dat zijn hoofd wel wil, maar dat zijn lijf hem tegenhoudt” Ik glimlach bij deze toelichting en verbaas me er voor de zoveelste keer over hoe treffend kinderen vaak zélf hun probleem kunnen beschrijven. ‘Natuurlijk’ zeg ik, wie kan zo’n vraag van een 6-jarige nou weigeren 😉 We maken een afspraak om met behulp van mijn biotensor eens te kijken welke onverwerkte emoties en/of belemmerende overtuigingen zich schuilhouden onder dit probleem (zie NEI-therapie – Heft in Handen – therapie & coaching voor jong en oud). Wanneer deze zichtbaar en herkend worden, kan Thomas dit alsnog verwerken. In Jip en Janneke taal: zijn brein en lijf begrijpen elkaar en als vanzelfsprekend zal dan ook de blokkade die hij nu voelt om door het gat te zwemmen zijn verdwenen, waardoor dit makkelijker voor hem wordt.
Het doel formuleren
Een paar dagen later zit ik op mijn werkkamer thuis en zie Thomas en zijn moeder via videobellen op het scherm verschijnen. Omdat NEI-therapie een energetische therapievorm is, kunnen we ook online de behandeling doen en dat is in sommige gevallen best handig. Na de begintesten en energetische afstemming op Thomas gaan we van start. Als ingangszin voor deze sessie kiezen we samen het uiteindelijke, positieve doel dat Thomas wil bereiken. Het is belangrijk dit zo zorgvuldig mogelijk te doen, zodat we echt de ‘angel’ uit het probleem halen. Na wat overleg en checks van mijn kant met de biotensor, komen we uit op: “ik durf onder water door het gat te zwemmen”. Wanneer Thomas deze zin hardop uitspreekt, meet ik met de biotensor dat dit op dit moment nog niet lukt, wat zoveel betekent als: de linkerhersenhelft (logica, redeneren etc. ) begrijpt de rechterhersenhelft (resp. gevoelens, emotie, intuïtie) niet.
Hersenhelften begrijpen elkaar niet
Wanneer de linker- en rechterhersenhelft elkaar niet goed begrijpen, kan een emotie niet verwerkt worden. Deze blijft dan als een nog draaiend softwareprogramma op de achtergrond meedraaien, wat onnodig energie kost, maar dat er ook voor zorgt dat bij bepaalde triggers het programma, en met name de emoties die hiermee verbonden zijn, weer actief worden. Dit uit zich vaak in gedrag van kinderen (en ook volwassenen 😉) wat we niet goed begrijpen.
Belemmerende emoties in het hier en nu
Bij Thomas gaan we dus op zoek naar zijn softwareprogramma dat nog onnodig actief is. Met behulp van de biotensor test ik als eerste de emotie ‘niet gezien willen worden’. Ok, dus blijkbaar roept het zwemmen door het gat bij Thomas associaties op met ‘gezien worden’, wat hij niet wil. Als ik verder test heeft dat te maken met afwijzing: als ik echt laat zien wie ik ben, dan wijzen mensen me af. Het mooie is dat Thomas de emotie meteen herkent als ik dit vertel!
De tijdlijn
Bij een NEI-sessie wil ik graag zo diep mogelijk gaan, zodat de diepste emotionele trigger van een probleem opgeruimd kan worden. Hiervoor ga ik naar de tijdlijn van Thomas en meet met de biotensor of er eerdere gebeurtenissen zijn geweest die nog niet verwerkt zijn en die verbonden zijn met het onder water door het gat durven zwemmen. Ik kom uit bij zijn geboorte. Moeder vertelt me dat Thomas met de vacuümpomp is gehaald en dat het stressvol en angstig is geweest. De emotie die ik bij deze trigger op zijn tijdlijn test is ‘angstige herinneringen’, wat helemaal past bij het verhaal van moeder. We praten samen over deze gebeurtenis en moeder vertelt liefdevol het verhaal van zijn geboorte. Thomas moest bij zijn geboorte vanuit de veilige omgeving van de buik van mama, door een smalle opening (‘gat’) de weg naar buiten vinden. Omdat dit niet goed lukte, is hij met behulp van de vacuümpomp hierbij geholpen. ‘Weet je nog’ zegt mama, ‘dat je op jouw eerste babyfoto’s zo’n bult op je hoofd hebt?” Thomas knikt ja. Ik vraag of hij zich kan voorstellen dat zijn lichaam, waarin de herinneringen aan zijn angstige geboorte liggen opgeslagen, bij het door het gat zwemmen bij de zwemles, steeds weer aan die angstige momenten van toen wordt herinnerd, omdat het er zo op lijkt. Zijn lichaam wil hem beschermen en gaat daarom op de rem als het gat bij de zwemles in zicht komt. Thomas zegt volmondig “Ja!”
Links en rechts snappen elkaar
Dit volmondige ‘ja’ zegt mij genoeg: zijn linker- en rechter hersenhelft begrijpen elkaar. De angst bij de zwemles is een ‘oude’ angst die nu hij begrepen wordt, kan worden losgelaten. Dit doen we samen, Thomas en zijn moeder door te visualiseren dat zijn cellen weer helemaal schoon zijn en door alles wat niet meer nodig is flink weg te blazen. Ik ondersteun dit helende proces met de biotensor.
Gelukt!
Twee weken later krijg ik een berichtje van moeder. Thomas is door het gat gezwommen en het leuke is dat moeder ‘toevallig’ bij deze zwemles mocht kijken. Ze heeft hem dus flink kunnen aanmoedigen en belonen! Tja, het Universum geeft precies dat wat je nodig hebt 😊. En Thomas? Die heeft me gezegd dat hij het eerst nog wel een beetje spannend vond, maar dat het nu steeds beter gaat. Op mijn vraag of hij nu weet hoe het moet, knikt hij vol enthousiasme en geeft me een dikke knuffel.
Met liefdevolle groet,
Mandy
De behandelingen bij Heft in Handen zijn HOLISTISCH en bevatten 4 pijlers: Lichaamsgericht (lichaamswerk en reflexintegratie), Psychotherapeutisch (gestalt- en speltherapie), Systemisch (o.a. opvoedopstellingen) en Energetisch (NEI-therapie)
“Kun je echt teveel fantasie hebben?”, vraagt ze, terwijl ze me met een ongelooflijke blik aankijkt. Ik ben in gesprek met de ouders van de vijfjarige Mats en begrijp moeder’s verbazing. Fantasie is prachtig en zeer nuttig en wordt vaak gezien als een mooie eigenschap bij kinderen.
Maar bij Mats ligt dat anders. Hij laat in zijn spel teveel fantasie zien, of beter gezegd: hij heeft zijn fantasie te weinig begrensd. Hierdoor is het verbonden met gevoelens van angst en onveiligheid die je in zijn dagelijks leven op vele manieren terugziet: druk gedrag, voortdurend op zoek zijn naar prikkels, niet kunnen ontspannen, weerstand tegen eten en slapen. Ook heeft Mats weinig besef van zijn lichamelijke behoeftes, is hij bang in het donker en durft hij niet alleen te slapen.
Gevoelens van angst Onbegrensde fantasie, wat is dat eigenlijk en hoe kan het dat dit samenhangt met angst? Stel je eens voor hoe voelt als alles in je (spel)wereld zomaar kan veranderen, dat lieve dieren of mensen zonder reden ineens boosaardig worden, dat iemand plots superkrachten heeft, zonder dat daar aanleiding toe was die te ontwikkelen, dat een schot met een minikanon alles in één keer kan vernietigen. Stel je voor dat er van alles kan gebeuren in jouw wereld, waar je geen invloed op hebt, maar wat je wel in gevaar brengt. Wie is er dan in controle, waar is jouw veilige plek, waar kun jíj schuilen, je voeden, gekoesterd worden en liefde ontvangen? Wie ziet jou?
Creëren door het voor te stellen Fantasie heeft nut, de letterlijke betekenis ervan is: het vermogen om je dingen voor te stellen of te verzinnen. Ik weet inmiddels dat als je je iets kunt voorstellen, dat je het ook kunt realiseren. En daarmee begint alle creatie dus in je ‘mind’ en is fantasie daar de startmotor van. Voor kinderen is fantasie ook heel belangrijk om zich goed en evenwichtig te ontwikkelen. Met name jonge kinderen leren in fantasie- en rollenspellen de belangrijkste sociale vaardigheden, sociaal inzicht en empathie. Ze leren de wereld om zich heen beter begrijpen. Zit er een hiaat in dat begrip, dan gebruiken ze hun fantasie om dit op te vullen, zodat het geheel toch betekenis kan krijgen.
Geboortetrauma Mats’ innerlijke gevoelens van angst en onveiligheid zijn deels terug te voeren op zijn traumatische geboorte-ervaring. Het aanbrengen van grenzen (lees: veiligheid) in zijn leven geeft mogelijkheden om dit stuk te helen en daarmee zijn oerbrein tot rust te brengen. Het oerbrein of reptielenbrein is dat deel van onze hersenen dat verbonden is met overleven en dus met onze oerreacties op gevaar: vechten, vluchten en bevriezen. In die zin kun je Mats’ grenzeloze fantasie zien als een mechanisme om de realiteit te ontvluchten, zíjn realiteit waarvan hij de imprint bij zijn geboorte meekreeg: de wereld is onveilig.
Grenzen Het aanbrengen van grenzen doen we als volgt. Thuis geven ouders Mats letterlijk meer grenzen, in de spelsessies richt ik mijn interventies op begrenzen. Ook werk ik er samen met Mats aan om zijn spel meer realiteit geven, zodat het betekenisvol wordt. Om zijn oerbrein verder tot rust te brengen, geef ik ouders ook een aantal massages mee voor thuis. Mats leert hiermee steeds beter hoe het voelt om zich veilig te voelen en hoe meer hij dit ervaart, hoe meer zijn gevoel van overleven’ plaats kan maken voor ‘leven’. Na een paar weken geven ouders aan dat Mats beter slaapt. Het inslapen gaat nog wat moeizaam, maar daarna slaapt hij wel de hele nacht door! Wat een verandering als je weet dat hij sinds zijn geboorte geen nacht heeft doorgeslapen! Verder zien ze dat hij meer ontspannen is, zich beter kan concentreren en meer besef van zijn lichamelijke behoeftes heeft. Het toegenomen vermogen om te focussen zie ik ook terug in de spelsessies. Maar wat nog belangrijker is: Mats is steeds meer hier en nu aanwezig, we hebben gesprekjes, er komt een spelverhaal op gang, alles lijkt te gaan stromen. Kortom: Mats’ gevoel van veiligheid groeit! We zijn er nog niet, maar Mats wat ben je een krachtpatser. Daar kunnen je ouders alleen maar heel trots op zijn!
Slaapt jullie kind ook slecht of heb je het gevoel dat hij/zij geen uitknop heeft? Heeft jullie kind moeite met ontspannen en loslaten? Voel je welkom bij Heft in Handen voor een oriënterend gesprek!
In de tweede van het middelbaar zit ze alweer, onze kleine, grote meid. Afgelopen zomer werd ze 13 jaar en daarmee zit ze midden in de enorme transitie van kind naar volwassenheid. Ik zit in onze tuin en laat mijn gedachtes teruggaan in de tijd. Soms doe ik dat, het proces van groeien en ontwikkelen is voor mij een wonder op zich. Er komt een herinnering boven die mij nog steeds ontroert, elke keer als ik er aan denk.
Groot hart
Het is ‘t jaar 2013. Onze dochter zit in groep 3 en vandaag is ze jarig, ze wordt 7. Om te helpen met trakteren kiest ze haar vriendin en een klasgenootje, een jongetje, waar ze eigenlijk nooit mee speelt. Wanneer we het er ’s middags over hebben, ben ik verrast en vraag haar wat maakte dat ze voor hém koos. Ze haalt nonchalant haar schouders op en zegt: “Nou, gewoon…”. Ik ken het grote hart van onze dochter en vraag: “Of wordt hij nooit gekozen?”. Ze knikt. Ik kijk naar haar, mijn hart gaat open en mijn ogen zich vullen met tranen van trots en ontroering. Zij maakt deze dag zo’n belangrijk verschil, een grote daad van een kleine meid, een daad die het verschil maakt, tussen nooit worden gekozen en worden gezien en erbij horen!
Je hart openen is simpel
Het is een wijze les voor me, in hoe makkelijk het is meer liefde in de wereld te brengen. Als we voorbij onze eigen bubbel kijken, zijn er elke dag mogelijkheden om je hart te openen en de wereld een beetje mooier te maken. Ik kijk gewoon naar wat er op mijn pad komt. Ik lach eens naar een vreemde (en ze lacht terug), help iemand met boodschappen tillen (en voel me voldaan), ik koop een bloemetje voor mijn moeder (ze is aangenaam verrast), ik geef een inspirerend boek door aan een vriend (hij is er blij mee), bedank de leerkracht van mijn kind voor haar goede zorgen elke dag (ik voel warmte), maak extra soep voor mijn zieke buurvrouw (ze is blij). Ik doe het elke dag en ik merk hoe mijn hart open gaat.
Tip Wil jij je hart openen? Praat eens samen met je kind(eren)/gezin over hoe je een verschil kunt maken voor iemand anders. Leer van elkaar en waardeer de moeite van iedereen boven het resultaat. Laat je verrassen door de antwoorden van je kinderen en maak dit een tijdje een vast onderwerp tijdens het eten of voor het slapen gaan. Hoe is het na twee weken? Hopelijk zijn jullie harten meer open gegaan!
Vorige week liep ik met onze zoon van 9 jaar in de supermarkt. Terwijl wij aan het overleggen zijn wat we die avond gaan eten, horen we aan de andere kant van de gang een moeder met luide stem tegen haar kind zeggen: “Hou je k** eens en ga aan de kant!” Onze zoon kijkt me verschrikt aan en zegt: “oh mama, wat erg, dat mag niet he?!” Ik knik naar hem, sta ook stil , luister verder en voel dat mijn maag een beetje samentrekt.
De kracht van woorden
Woorden hebben een enorme kracht. Het woord liefde geeft een heel ander gevoel dan bijvoorbeeld het woord falen. Probeer maar eens. Sluit je ogen voor twee minuten, adem drie keer diep in en uit. Zeg nu hardop, een paar keer achter elkaar het woord liefde en voel wat het met je doet. Laat dit dan los en doe vervolgens hetzelfde met het woord falen. Merk je het verschil? Dit is wat woorden doen, ze hebben de enorme kracht om een kind zich waardevol of waardeloos te laten voelen, geliefd of afgewezen, heel of tekort schietend.
woorden die versterken
Waardevol zijn
Woorden en daden vormen samen een belangrijk deel van de boodschap die je als ouder aan je kind geeft. Als je positief praat, hoort je kind een positieve boodschap over de wereld. Kinderen die veel van dit soort boodschappen over zichzelf te horen krijgen, worden gevoed in het opbouwen van een positief zelfbeeld. Ze ontwikkelen een sterk gevoel van eigenwaarde en voelen dat ze belangrijk zijn en er toe doen.
Wonder
Taal hebben we ontwikkeld om onze gevoelens te delen met de mensen van wie we houden. Het is een wonder op zich! Je hier dankbaar voor voelen, maakt dat je voorzichter wordt bij het kiezen van je woorden. Wil je je kind helpen een positief beeld van zichzelf en de wereld te vormen, let dan op de woorden die je kiest en koester het oude gezegde: “Eerst denken, dan doen!” Vooral op momenten van frustratie, wanneer we er net als de moeder in de supermarkt, zonder nadenken van alles uitflappen. Niet meer dan menselijk, maar zo pijnlijk voor je kind. Schelden doet wel degelijk zeer!
Ik ben benieuwd of je hier iets van herkent in jou leven. Leuk als je me dat laat weten 🙂
Ik wens je in ieder geval veel mooie liefdevolle woorden en een mooie dag!
Een half jaar heb ik nu deze praktijkruimte en ik moet je zeggen dat hij me bevalt. De plek biedt me veel privacy en rust en genoeg vierkante meters om fijn te kunnen spelen en werken, zowel met kinderen, jongeren als ouders. Veel kinderen vinden het lampje bij de deur het mooiste. Als je de schakelaar aan de binnenkant omzet, gaat aan de buitenkant een rood lichtje branden. De ogen van menig kind gaan schitteren als ik vertel dat ze dat lampje zelf aan en uit mogen zetten en als het aanstaat, dat dan niemand naar binnen mag, zelfs papa of mama niet.
Kwetsbare privézaken
Kinderen hebben net als volwassenen behoefte aan privacy, het is zelfs hun recht. Artikel 16 van het Kinderrechtenverdrag gaat hier over. Zo mogen ouders bijvoorbeeld niet ongevraagd de post of het dagboek van hun kind lezen en evenmin de berichten op de mobiele telefoon. Persoonlijk vind ik deze laatste best lastig. Ik respecteer de privacy van onze puberdochter écht, ik kijk niet in haar papieren, klop op haar kamerdeur en maak haar post niet open. Maar dat mobieltje…. Om eerlijk te zijn check ik wel af en toe wat er in haar online wereld gaande is. Kinderen hebben namelijk óók het recht om beschermd te worden tegen allerlei vormen van laster en tegen het onbedoeld en ongewild verspreiden van allerlei privacygevoelige informatie of beelden. Kwetsbare privézaken die in de veiligheid van mijn praktijk de ruimte kunnen krijgen als dat nodig is, maar die met de komst van het internet ook zo op straat kunnen liggen.
Check jij het mobieltje van je kind?
Alarmbellen
Die dreiging van gevaar en het recht op bescherming doen twee dingen met mij: 1. Mijn alarmbellen gaan af bij de minste of geringste verdachte post op haar Instagram of WhatsApp, 2. De oermoeder in mij wordt wakker en wil stante pede tegenwicht bieden aan het gevaar. Alles in mij gaat aan het werk om mijn kroost te beschermen tegen de grote boze buitenwereld. Hóe weet ik eigenlijk niet, want het vervelende met internet is dat die grote boze buitenwereld met één druk op de knop je huiskamer binnen komt en dat beschermen dus vrijwel onmogelijk is. Tenzij ik mezelf de komende jaren wil ontwikkelen als de vrouwelijke versie van Big Brother en voortdurend in de online wereld van onze kinderen wil rondsnuffelen. Maar om eerlijk te zijn voel ik daar niet zoveel voor.
Vertrouwen
Hoe dan wel? Volgens mij draait het in de basis om vertrouwen, overigens ook een grote kwaliteit van mijn oermoeder???? Vertrouwen én verbinding. Heb ik vertrouwen in onze dochter dat ze op een respectvolle manier met haar eigen privacy omgaat en met die van anderen? Heb ik vertrouwen in mijn eigen manier van haar daarin opvoeden? Heb ik vertrouwen in mijn eigen moederinstinct en dat ik zonder te bigbrotheren weet wanneer er iets loos is? En dan verbinding. Om mijn moederinstinct te kunnen volgen, zal ik in eerste instantie in verbinding met mezelf moeten blijven. Vanuit deze verbinding met mezelf kan ik een connectie met haar maken. Gewoon een gesprekje voeren aan het einde van de dag of als ze uit school komt: Hoe gaat het met je? Hoe was je dag? Hoe was het op Facebook/Instagram? Samen een taart bakken, meegaan naar een voetbalwedstrijd. Eens vragen als ze op haar telefoon zit wat ze doet, hoe ze het doet, interesse tonen. En ‘t enige dat ik nodig heb is (priori)tijd, ruimte en de wil om me met haar te blijven verbinden.
Lampje kan uit
En dan, na een tijdje, merk ik ineens dat ik ben gestopt met bigbrotheren. Het is avond, ik zit op de bank en de telefoon van dochterlief ligt naast me aan de oplader. Ik weet de code, maar het frappante is dat ik geen enkele behoefte voel om haar onlinewereld te checken. Ik merk dat mijn angst plaatsgemaakt heeft voor vertrouwen, vertrouwen in haar, vertrouwen in mezelf en dat de dreiging van gevaar naar de achtergrond is verdwenen. Ik merk ook dat ik weet dat het op dit moment goed is, dat er geen dingen loos zijn: alarmbellen zijn uit, oermoeder is rustig. Wat is het eigenlijk simpel: door met mezelf en met haar geconnect te blijven, groeit ons beider vertrouwen. Ik denk aan het lampje in mijn praktijk dat kinderen aanzetten om hun eigen veilige plekje te creëren. Vaak zijn bij deze kinderen ook de alarmbellen aan, omdat er iets loos is in hun leven, wat ze alleen maar duidelijk kunnen maken door voor de omgeving onbegrijpelijk gedrag te laten zien. Wanneer het ’t kind lukt om samen met zijn/haar ouders het signaal weer op veilig te zetten en het vertrouwen in zichzelf en in zijn ouders te laten groeien, dan kan het lampje uit en kunnen kind en gezin weer samen verder.
Ik ben benieuwd hoe jij met de privacy van je kind(eren) omgaat. Leuk als je er hieronder wat over schrijft!
Ze wordt bij mij aangemeld in de praktijk door haar moeder. Thuis zijn er al langere tijd allerlei problemen met het gedrag van hun jongste dochter, Anna (7 jaar). School heeft nu ook aan de bel getrokken. Ouders maken zich behoorlijk zorgen. Anna is erg moeilijk in de omgang, vertelt moeder me in het eerste gesprek. Ze is vaak boos en verdrietig en kan zo driftig worden dat niemand meer in haar buurt mag komen. Ze schreeuwt en huilt dan alleen maar. Vaak is de aanleiding iets dat ze niet voor elkaar krijgt. Tijdsdruk verergert het gedrag , waardoor simpele dingen als aan tafel gaan of op tijd op school komen vaak uitmonden in een drama. Op school is ze erg in haar eigen wereld, waardoor ze lesstof mist en achter loopt. Ze is ook erg gevoelig en heeft grote moeite met plotselinge veranderingen en drukte. Dit heeft ze al vanaf dat ze een baby is, vertelt moeder. Anna voelt ook haarfijn de emoties van anderen aan. Het positieve daarvan is dat als iemand het moeilijk heeft, ze graag wil helpen. Dan laat ze zien dat ze ook een hele lieve kant heeft. Het vervelende ervan is dat ze die emoties van anderen met zich meeneemt en daar last van heeft. Tenslotte vertelt moeder dat ze als ouders zoveel mogelijk rekening met haar proberen te houden door van te voren duidelijk te vertellen wat er gaat gebeuren, wat ze gaan doen en waarom. Dat werkt het beste. Ouders hebben een heldere hulpvraag: “Dat Anna leert beter met haar emoties om te gaan en zichzelf niet meer zo in de weg zit”. Voor zichzelf hopen ze haar beter te gaan begrijpen, zodat ze haar ook beter kunnen begeleiden. Wat een liefde in dit gezin!
Eerste ontmoeting
De eerste keer dat Anna naar mijn praktijk komt, wil ze verven. Ze verft zichzelf en gebruikt veel vrolijke kleuren. Ik zie meteen dat ze ervan houdt zich creatief te uiten en dat het verven haar rust brengt. Als de tekening af is, wil ze spelen. Het neerzetten van het spelmateriaal doet ze zorgvuldig, het rollenspel is kort en bondig. Ze vindt het spannend iets van haar innerlijke belevingswereld aan mij te laten zien, wat overigens heel begrijpelijk is, gezien het feit dat ze voor de eerste keer bij me is. Dan is het tijd. Ze is trots op wat ze heeft gemaakt en fotografeert het met de telefoon van moeder. Qua spelontwikkeling oogt ze jonger dan haar kalenderleeftijd. Ik vraag me af of groep 3 de juiste plek voor haar is. Ze vond het leuk te komen en komt graag de volgende week weer. Een goede start, fijn! Hopelijk het begin van meer balans, liefde en geluk in haar leven.
Zoektocht
Anna is een jaar bij mij geweest voor spelsessies. In het begin intens, elke week, daarna minder en ook een hele periode niet om het daarna weer op te pakken. Het is een aantrekken en afstoten van haar kant, al komt ze altijd met plezier. Soms laat ze me dingen zien, soms ga ik te ver en haakt ze af. Ik loop bij haar op eierschalen, waarbij ik voortdurend in de gaten moet houden, dat zij de regie houdt. Ik zoek naar ingangen, volg haar in wat ze mij wil laten zien en heb geduld. Haar proces, haar tempo, sneller gaat het niet. Langzaam krijg ik, al spelend en werkend met haar, meer zicht op haar innerlijke belevingswereld, maar de onderste steen is na een klein jaar niet boven. De ouders van Anna zijn betrokken en open en we hebben regelmatig contact over hoe het met haar gaat, thuis, op school, elders. We zetten op veel dingen in, hooggevoeligheid, beelddenken, leren omgaan met emoties van jezelf en anderen, grenzen stellen etc. Soms gaat het een tijdje beter, dan is het weer moeilijk. Voor iedereen een zoektocht, maar vooral voor Anna.
Helderheid
Dan is er een moment in de begeleiding van Anna en haar ouders dat een aantal dingen op de goede manier samenvalt. Een moment van helderheid, dat mij op een goede manier een rilling bezorgt. Het is februari. Anna is een tijdje niet geweest en in overleg met ouders besluiten we dat ze nog een aantal spelsessies bij mij komt doen. Ik heb een aantal weken daarvoor een scholing gevolgd over prenataal trauma (http://www.crefmethode.nl ) en de gevolgen daarvan op de ontwikkeling van een kind. In het kort houdt dit in dat je ook als foetus in de baarmoeder al een trauma kunt ontwikkelen. Dit kan bijv. naar aanleiding van stress bij de bevruchting van de eicel of stress van de moeder die wordt overgedragen op het ongeboren kind. Maar ook roken tijdens de zwangerschap en een traumatische geboorte kunnen aanleiding zijn voor het ontwikkelen van een traumareactie. In een volgend blog zal ik jullie hier wat meer over vertellen, voor nu is het voldoende te weten dat dit soort trauma’s bestaan en dat ze gedrags- en leerproblemen bij kinderen kunnen veroorzaken. Met deze kennis in mijn rugzak,zie ik uiteindelijk wat er bij Anna daadwerkelijk speelt.
Anna’s huis
Ont-dekking
Ze komt vrolijk binnen op onze afspraak en wil graag weer verven. Ze schildert deze keer een huis, haar eigen huis, dat ze gaandeweg het verven steeds verder inricht (zie boven). Hal, keuken, woonkamer, badkamer, slaapkamer van haar oudere zus en haar eigen slaapkamer. Alles krijgt steeds meer kleur en Anna plaatst meubels als een bank, tv en bed in de verschillende kamers. Haar eigen kamer verft ze roze. Er staat een bed een kast en een bureau. Opvallend is dat ze bij het schilderen van haar bureau zegt: “dit is mijn helft van het bureau”. Ik vraag me af wat ze bedoeld, zou ze samen doen met haar oudere zus? Dan pakt ze de sponsjes en kiest het hartje. Met lichtroze stempelt ze dan twee hartjes in haar eigen slaapkamer. En dan begint het me te dagen… Zou het misschien kunnen dat Anna als tweeling is begonnen en in het prille moment van de zwangerschap de baarmoeder met een zusje of broertje heeft gedeeld? Heeft dit kindje op een vroeg moment in de zwangerschap het lichaam van moeder moeten verlaten om wat voor een reden dan ook? Het zou kunnen, een voorgeboortelijk trauma, dat zoveel verklaart van het gedrag van Anna. Het zou betekenen dat ze al jaren rouwt om het verlies van haar zusje, maar dat niemand dat weet, zij zelf misschien ook niet. Ik ben blij met deze ont-dekking en vraag moeder aan het einde van de afspraak of ik haar de volgende dag kan bellen, omdat ik iets met haar wil bespreken.
Kantelpunt
Aan de telefoon met moeder vraag ik hoe het gaat. Ze geeft aan dat het helemaal niet goed gaat, dat ze het gevoel heeft op een kantelpunt te zitten en dat alles de verkeerde kant op dreigt te vallen. Op school is een gedragsvragenlijst ingevuld en Anna laat veel kenmerken van gedragsstoornissen als ADHD, ODD, CD zien. “Alles is extremer”, zegt moeder, “maar dan op een negatieve manier”. Ik zeg dat we zo graag het gedrag van onze kinderen willen begrijpen en dat we daarvoor allemaal hokjes hebben gemaakt, waarin een kind past of niet past. Allemaal met de beste bedoelingen, maar dat ik denk dat er met Anna iets anders aan de hand is. Voorzichtig vraag ik: “Zou het kunnen dat Anna er één van een tweeling is?”. Even wordt het stil aan de andere kant van de lijn… dan zegt moeder: “Ik heb wel veel bloedingen gehad in het begin van de zwangerschap, het zou kunnen…. Zou dit het gedrag van Anna kunnen verklaren?” “Rouwen is een heftig proces”, zeg ik, “iedereen doet dat op zijn eigen manier, maar kinderen en helemaal jonge kinderen voelen alleen maar en hebben geen woorden om hier vorm aan te geven, dat maakt het extra moeilijk”. Ik vraag moeder de verftekening van de dag ervoor er bij te pakken en wijs haar op de twee hartjes in de slaapkamer van Anna. “Ja”, zegt moeder dan, “het zou kunnen, ze tekent wel altijd dingen dubbel, twee vogels in de lucht, twee bloemen in het gras, twee meisjes… En ze heeft ook altijd een pop bij zich, die sleept ze overal mee naar toe, al sinds ze heel klein is.” We praten nog een tijdje door en tijdens het gesprek vallen steeds meer puzzelstukjes op hun plek. Ik voel me dankbaar, wat een bewustwording, wat een kans voor Anna om te helen! Tenslotte bedenk ik samen met moeder hoe nu verder. Eerst haar man op de hoogte brengen, dan samen aan Anna vertellen dat ze waarschijnlijk een broertje of zusje heeft gehad. Moeder wil Anna ook een boekje geven voor brieven aan het ongeboren kindje en boekjes lezen over iemand moeten missen. Anna de ruimte geven om te rouwen en haar verdriet te uiten.
Ik mis je zo
Een week later spreek ik moeder weer. Ze vertelt me dat ze samen met vader, Anna heeft vertelt dat ze mogelijk de helft van een tweeling is en dat haar broertje of zusje al heel jong in de buik is doodgegaan. Het bijzondere is dat Anna meteen beaamt dat dat dit klopt en ze zegt ook dat ze haar zusje zo mist. Ja, eindelijk na al die jaren erkenning voor haar verdriet. Aan zo iets groots in haar leven worden eindelijk woorden gegeven en kan en mag het er zijn! Mijn begeleiding van Anna en haar ouders stopt hier. Rouwen kost tijd en ik heb de indruk dat de ouders van Anna haar heel goed zelf kunnen begeleiden in dit proces.
Ruim een half jaar later
Na ruim een half jaar neem ik nog eens contact op. Ik wil moeder vragen of ik iets mag schrijven over Anna’ s groeiproces en ik ben heel benieuwd hoe het nu met haar gaat. Ik ben aangenaam verrast, wanneer moeder vertelt dat het verbazingwekkend goed gaat. Op school gaat het goed, Anna gaat nagenoeg elke dag met plezier. Ze is lief, werkt mee, is flexibel, ouders hebben zo te horen een totaal ander kind. Moeder vertelt ook dat ze na de spelsessies bij mij nog een psycholoog in de arm hebben genomen. Ze zaten met de handen in het haar en wilden haar uiteindelijk toch maar laten testen. Dat is niet gebeurt. Anna is wel voor een aantal gesprekken geweest. Natuurlijk mag ik een blog schrijven, geeft moeder aan. “Waar gaat het specifiek over?”. Ik zeg over de impact van voorgeboortelijk trauma en de mogelijke gevolgen daarvan op de ontwikkeling van een kind. En specifiek over de zoektocht van jullie als gezin naar de oorzaak van Anna’s onbegrijpelijke gedrag: het verlies van haar zusje. “Verhip”, zegt moeder, “nu je het zo zegt, na een intense periode, waarin het moeilijke gedrag van Anna verergerde en ze veel bezig is geweest met haar zusje, moet ik zeggen dat ze het er de laatste tijd eigenlijk niet meer over heeft. Ze tekent ook geen dingen dubbel meer en haar pop heeft een veel minder belangrijke rol in haar leven”. “Het lijkt erop dat ze het verlies heeft kunnen verwerken”, zeg ik. “Ja”, zegt moeder, ja het gaat echt heel goed, eindelijk kunnen we verder en Anna ook! Ik zie de toekomst zonnig tegemoet!”
Ben jij het type ouder dat de vlag uithangt als de zomervakantie begint? Of zie je als een berg op tegen deze 6 weken en hang jij juist de vlag uit als je kinderen weer naar school gaan? Maar misschien ben je net al ik het tussenin type. In het begin hangt mijn vlag hoog te wapperen in de wind. Ik vind het heerlijk tijd met mijn man en kinderen door te brengen. We doen leuke dingen, gaan op vakantie, genieten van elkaars gezelschap. We luieren, lezen, fietsen, doen spelletjes en zwemmen als het weer mooi is. Da’s echt genieten, want na een druk jaar heeft ieder van ons behoefte aan rust en aan even niks moeten. Behoefte om terug te keren naar de basis van ons gezin en naar onze eigen basis als individu. Van hieruit kunnen we ons dan weer opnieuw met elkaar verbinden en samen nieuwe ervaringen opdoen.
Nieuwe levensenergie
Gaandeweg de vakantie, zo rond de vierde week, merk ik echter dat mijn vakantievlag wat minder fier wappert en dat ik vanbinnen onrustig word. Ik heb genoeg van het geluier en leuke dingen doen, waarmee meteen mijn beleving van ons samenzijn als gezin verandert. De grapjes van mijn kinderen zijn steeds minder leuk en ik merk dat het me regelmatig moeite kost om mijn aandacht bij hun verhalen te houden. Die onrust van binnen kriebelt me, kriebels die me laten voelen dat ik zin heb om weer aan het werk te gaan. Levensenergie in de vorm van werk gerelateerde plannen en ideeën voor het komende jaar. Ik verlang ernaar mijn eigen leven weer oppakken, mijn leven dat ik leid wanneer de kinderen op school zijn en mijn man naar zijn werk.
Tijd voor mezelf
Die behoefte aan tijd met mezelf ervaar ik op dit moment in de vakantie altijd heel duidelijk, maar ook gedurende de eerste weken voel ik dat regelmatig. De behoefte om mezelf even terug te trekken uit het gezinsleven, uit de vakantieactiviteiten (al hoe leuk ze ook zijn) en om tot mezelf te komen. Balans is waar ik naar zoek, balans tussen tijd voor anderen en tijd voor mezelf. Mijn valkuil is me laten meevoeren in het vakantieplezier, waardoor ik me nauwelijks meer bewust ben van wat ik óók nodig heb’, namelijk: rust, slapen, mijn muziek, yoga, schrijven, lezen of gewoon een beetje dagdromen en alleen zijn met mijn eigen gedachtes. Behoeftes die wezenlijk verschillen van die van mijn man en kinderen en die bij mij horen omdat ik ben wie ik ben. Dan hoor ik mezelf ineens mopperen, ben ik geïrriteerd naar de kinderen of mijn man en voel ik me ongeduldig en chagrijnig. Inmiddels weet ik dat dit tekenen zijn mijn eigen persoonlijke behoeftes ook wat aandacht te geven .
Balans
Hoe creëer ik nu meer balans in de vakantie, die heerlijke zomer met al zijn perikelen? Balans, zodat ik niet aan het einde van de schoolvakantie uitgeput op de bank neerplof met de mededeling: “pfff en nu is het vakantie voor mij!” Omdat ik weet dat ik niet de enige ouder ben die hiermee worstelt, heb ik hieronder een aantal tips voor je.
Plan elke dag tijd voor jezelf
En neem deze tijd ook! Kinderen kunnen zichzelf best een tijdje vermaken, als je maar duidelijk bent en helder aangeeft wat je verwacht. Wil je een half uurtje voor jezelf, zet desnoods een kookwekker en zeg tegen de kinderen dat ze je niet mogen storen, totdat de wekker gaat. Zorg wel dat de kinderen zichzelf kunnen vermaken: zet een filmpje op, laat de buurvrouw een oogje in het zeil houden of leg wat papier, potloden, krijt, lijm e.d. op tafel en laat je na een half uur verrassen door je kind(eren). Zorg natuurlijk dat het veilig is ????
Onderneem dingen die ook leuk voor jou zij Daar krijg je namelijk energie van! Houd je niet van pretparken (ik niet), ga daar dan niet naar toe. Kies voor activiteiten die iedereen leuk vindt of stuur papa/opa en oma met de kinderen op pad en neem een dagje voor jezelf ????
Je hoeft je kind niet te vermaken Is je kind hangerig of verveeld? Geen probleem, je hoeft je kind(eren) echt niet de hele vakantie te vermaken! Vervelen dwingt een kind min of meer om creatief te worden, daar liggen dus vele kansen op plezier, opbouwen van zelfvertrouwen en ontwikkeling.
Wees gezond egoïstisch Veel moeders voelen zich schuldig als ze tijd voor zichzelf nemen. Gezond egoïsme valt voor mij in de categorie ‘goed voor jezelf zorgen’. Herkader dit voor jezelf, want kinderen willen niets liever dan hun ouders gelukkig zien. Goed voor jezelf zorgen door tijd en aandacht voor jezelf te hebben, maakt juist dat je je weer vanuit rust en vrijheid met je kind kunt verbinden.
Jij bent de spiegel voor je kind Realiseer je dat jij de spiegel voor je kind(eren) bent, laat jij zien dat het belangrijk is goed voor jezelf te zorgen en doe je dat zelf ook, dan leert je kind dit automatisch van jou. Wat een cadeau geef je ze daarmee!
Stel minder hoge eisen Stel minder hoge eisen aan de vakantie, het hoeft echt niet allemaal perfect. Kinderen zitten over het algemeen meer te wachten op liefdevolle, oprechte aandacht en tijd samen met ouders, dan op het zoveelste uitje. Wees gewoon samen, plan niet alles dicht en kijk wat er van daaruit ontstaat.
Logeren op jouw vrije dag Ben jij al weer aan het werk, maar hebben de kinderen nog vakantie? Laat ze dan ook eens uit logeren gaan op jouw vrije dag. Kinderen vinden het vaak heel leuk en jouw vrije dag is dan een echte vrije dag.
Geniet Dit is misschien wel de belangrijkste tip. Want wat je ook gaat doen, ondernemen of juist niet, deze vakantie, geniet! Geniet van je kind, je partner, vrienden, van de natuur, van het ijsje dat je smeltend in de zon eet, van je koude drankje, de zon, de wereld om je heen. Realiseer je dat de tijd met je kinderen van korte duur is, dat er momenten in je leven zullen komen dat je hier naar terugverlangt. Geniet daarom van de momenten samen, het geeft je zoveel energie!
Voor mij zijn 1,6 en 8 belangrijk. Aan welke tips heb jij wat? Laat het me weten en ik hoor ook graag hoe je vakantie was! ????
“Mam, mag ik als we thuis zijn even op de ipad?”. We fietsen van school terug naar huis. De ipad-vraag is een veel gestelde van met name mijn zoon van 9 jaar. Dochterlief hoeft niet zo nodig, maar ja, zij is 3 jaar ouder en heeft een eigen telefoon????
Benauwde toestand
Mensen die mij al wat langer kennen, weten dat ik vaak op zoek ben naar de betekenis van gedrag. Wat doet iemand nou eigenlijk met wat hij/zij doet. Soms is het simpel: je neemt een boterham, omdat je honger hebt. Je gaat wandelen, omdat je voelt dat je behoefte hebt aan frisse lucht en beweging, daar is verder niets ingewikkelds aan. Gewoon lichamelijke behoeftes, waar je naar luistert en die je vervult. Maar het i-pad gebruik van mijn zoon is toch een ander verhaal. Geen lichamelijke behoefte die om bevrediging vraagt, nee, ik krijg sterk de indruk dat hij er gaatjes mee vult en dan bedoel ik gaatjes tijd. Ik zie dat trouwens niet alleen bij hem, maar ook bij mezelf, bij mijn man en anderen om mij heen. Je hebt even niets te doen en dan pak je een beeldscherm, meestal tablet of telefoon, waarmee je je zelf een tijdje vermaakt.
Totdat je iets anders wilt of moet en je het beeldscherm (met moeite) aan de kant legt. Op zich is hier niets mis mee, wanneer je dit af en toe eens doet. De praktijk is voor velen echter anders en ik vraag me af waar tegenwoordig de behoefte vandaan komt, om alle gaatjes tijd te vullen. Je leven wordt op deze manier een benauwde toestand, waarin je jezelf geen ruimte geeft om je te vervelen, te mijmeren en te dagdromen. Heilzame ervaringen die nodig zijn om te herstellen van je ervaringen van de dag en je creativiteit de ruimte te geven. Klachten als vermoeidheid, stress, drukte in je hoofd, onrustig gevoel, slaapproblemen en emotionele problemen liggen op de loer. Op lange termijn kan dit overgaan in overspannenheid, burn-out, angst- en paniekaanvallen etc.. Allemaal niet mis.
Stel dat…?
Maar stel nu…, stel nu dat je vanaf vandaag niet al je gaatjes tijd vult? Dat je besluit daarmee te stoppen en elke dag een moment neemt dat je je losmaakt van je bezigheden en even niet online bent . Wat zou er dan gebeuren…? Eerst voel je je onrust, want je bent zo gewend alles te vullen, de hele dag door te gaan en, bezig te zijn. Maar stel dat je besluit daar niet in mee te gaan, gewoon te gaan zitten en af te wachten….te gaan zitten met je onrust, en te kijken wat er gebeurt….?
Geluk is zo dichtbij
Vandaag heb ik het gedaan. Ik zat in de tuin met mijn kopje koffie en wilde meteen mijn telefoon pakken. Checken of er een berichtje was, mijn mail, het weerbericht…, maar ik besloot het niet te doen. Ik keek de tuin in, nam een slok koffie en bleef gewoon zitten,… wachtte op wat komen zou… Ik voelde mijn onrust, mijn drive om weer iets te doen, bezig te zijn, door te gaan… maar ik bleef gewoon zitten, voelde mijn adem…., een zucht… nog één … en…… langzaam verdween mijn onrust, ik hoorde de vogels fluiten, zag een vlinder op een bloem landen en weer verder gaan, zag de poes op het dak… Nog een zucht,… en ik dacht: wat mooi en hoe simpel! Geluk ligt echt zo dichtbij ???? En dit zou ik allemaal gemist hebben als ik had besloten mijn telefoon te pakken!
Even niet
“Mam, mag ik op de ipad?” “Nee schat, even niet.” “Wat moet ik dan doen?” “Dat weet ik niet, maar misschien gaat er wel een wereld voor je open ????”
