ADD en ADHD
ADD (Attention Deficit Disorder/aandachtstekortstoornis) is een vorm van ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder/aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit). De term als zodanig is met de komst van de DSM-5 afgeschaft, maar wordt nog wel veel gebruikt. De officiële benaming van ADD is nu: ADHD-overwegend onoplettend type, oftewel: ADHD-type 1. De andere twee types ADHD zijn: ADHD-overwegend hyperactieve en het impulsieve type (2) en ADHD-overwegend onoplettend en hyperactieve type (3). ADHD-type 3 wordt ook wel het gecombineerde type genoemd en komt het meest voor.
Onopvallend en teruggetrokken
Over ADD is niet zoveel bekend. Dit komt omdat dit vaak de onopvallende kinderen in de klas zijn die weinig problemen veroorzaken. De problemen richten zich als het ware naar binnen, waardoor je er als omgeving niet veel van merkt. ADD is dan ook een internaliserende of naar binnen gerichte stoornis. Als deze kinderen erg intelligent zijn, wordt hun probleem nog moeilijker zichtbaar, omdat ze hun tekorten daar dan gemakkelijk mee compenseren. Kinderen met ADD zijn vaker meisjes dan jongens. Je kunt ze in de klas op de volgende manier herkennen: Ze hebben meer dan gemiddeld moeite om aan het werk te gaan, slagen er niet in hun aandacht bij een taak te houden, tenzij ze het interessant vinden, zijn vaak dromerig, kunnen volledig opgaan in waar ze mee bezig zijn en denken vaak ver vooruit en weten dan niet wat er aan de orde is. Ze zijn dikwijls ook vergeetachtig, chaotisch en hebben moeite met het produceren van werk. Kinderen met ADD hebben vaker dyslexie/dyscalculie en staan niet graag in het middelpunt van de belangstelling. Ze hebben ook moeite aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten wat met name in de puberteit kan leiden tot ernstige bijkomende problematiek, zoals: faalangst, een zeer negatief zelfbeeld, angsten, depressies en zelfs zelfmoordgedachten (Paternotte, 2004). Bovendien verdrinken ze naarmate ze ouder worden en ‘meer zelf zouden moeten kunnen’ vaak in hun eigen chaos.
Neurobiologische stoornis
ADD is geen karaktertrek of opvoedingsfout. Het wordt door wetenschappers als een neurobiologische stoornis beschouwd en er zijn steeds sterkere aanwijzingen dat genetisch-biologische factoren een sleutelrol spelen. Neurobiologisch gezien missen deze kinderen bepaalde neurotransmitters (dopamine en noradrenaline) in de hersenen, waardoor de beschreven problemen ontstaan. In ongeveer 75% van de gevallen is ADD gerelateerd aan erfelijke belasting. De kans is aanwezig dat één van de ouders zelf ook ADD heeft.
Positieve aandacht en structuur
Hoe kunnen we deze kinderen helpen? Als eerste moeten we niet vergeten dat kinderen met ADD ook heel veel mooie en positieve eigenschappen hebben. Ze zijn vaak fantasierijk, uitgerust met extra concentratievermogen bij interesse (hyperfocus), hebben een creatief talent als zingen, acteren, tekenen. Maar ook humor, vooruitdenken, ‘out of the box’ denken, gevoelig, emotioneel, groot inlevingsvermogen, veelzijdigheid en doorzettingsvermogen zijn allemaal van toepassing op kinderen met ADD. Richt in het contact met het kind ook zeker veelvuldig de aandacht op deze positieve eigenschappen. Zorg verder voor veel structuur, duidelijkheid en regelmaat in het leven van het kind, geef korte opdrachten die overzichtelijk zijn en geef het kind voldoende tijd en ruimte om creatief bezig te zijn. Mocht je een vermoeden van ADD hebben en je komt er niet uit, zoek dan zeker hulp.
